Prof. dr hab. Anna Stańczykowska wyższe studia ukończyła na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego w 1956 roku. Tam też, w roku 1964, uzyskała stopień doktora nauk przyrodniczych. Habilitację zrobiła w 1977 roku w Instytucie Ekologii PAN, w którym pracowała w latach 1956-1986. W 1984 r. podjęła pracę w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach (obecnie Akademia Podlaska). Utworzyła w niej (w 1986 r.) Katedrę Ekologii i Ochrony Środowiska, którą przez wiele lat kierowała. W 1989 roku został jej nadany tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w roku 1992 – profesora zwyczajnego (Katolicki Uniwersytet Lubelski).
Działalność naukowa prof. Anny Stańczykowskiej cały czas skupia się wokół mięczaków wodnych, a zwłaszcza małża Dreissena polymorpha (racicznica zmienna). Jest ona najwybitniejszą w Polsce specjalistką w zakresie ekologii D. polymorpha i jednym z lepiej rozpoznawalnych hydrobiologów polskich na świecie.
Jej dorobek naukowy to około 150 prac naukowych (kilkakrotnie nagradzanych), kilkadziesiąt referatów, 9 książek, 19 ekspertyz dla praktyki. W dziedzinie kształcenia kadr to ponad 60 wypromowanych magistrów i 5 doktorów.
Bardzo ważną dziedziną działalności prof. A. Stańczykowskiej jest popularyzacja i edukacja hydrobiologiczna i ekologiczna. Dużą rolę w przekazywaniu wiedzy hydrobiologicznej odgrywają zwłaszcza dwie stale wznawiane jej książki: „Ekologia naszych wód” i „Zwierzęta bezkręgowe naszych wód”.
Dzięki działalności prof. A. Stańczykowskiej i jej licznych uczniów i następców, Akademia Podlaska w Siedlcach stała się znaczącym ośrodkiem hydrobiologicznym w kraju.
Prof. A. Stańczykowska jest członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego działającym aktywnie i z wielkim zaangażowaniem. Przez wiele kadencji była Przewodniczącą Oddziału w Warszawie (lata1971-1983), członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej (1983-1992), Wiceprezesem PTH (1992-2000). Jest także (od 1991 r.) członkiem Rady Redakcyjnej „Fauny Słodkowodnej Polski”.
Na XX Zjeździe Hydrobiologów Polskich w Toruniu została odznaczona medalem PTH im. Prof. Alfreda Lityńskiego, a Stowarzyszenie Malakologów Polskich w roku 2006 nadało jej najwyższe wyróżnienie – tytuł Członka Honorowego SMP.
Krzysztof Lewandowski