Prof. dr hab. Zdzisław Kajak urodził się w roku 1929. Studia na wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1954r, stopnie: Doktora (1962r.) i Doktora habilitowanego (1968) uzyskał również w tej placówce naukowej. Tytuł profesora otrzymał w 1988r. Jeszcze podczas studiów rozpoczął działalność naukową w Instytucie Ekologii PAN, gdzie od 1952 r. pełni funkcje kierownika pracowni, a przez wiele lat - kierownika Zakładu Hydrobiologii. W latach 1983-1995 kierował także Pracownią Hydrobiologii w Białostockiej filii Uniwersytetu Warszawskiego (obecnie Uniwersytet w Białymstoku). Zainteresowania naukowe Profesora obejmują takie problemy jak: ekologia zwierząt bentosowych i ich znaczenie jako pokarmu ryb, funkcjonowanie ekosystemów wodnych w tym przepływ energii, eksperymenty terenowe na całych zbiornikach wodnych lub ich fragmentach, eksperymenty laboratoryjne z naturalnymi zespołami fauny dennej; a także zagadnienia dotyczące ochrony rzek (w szczególności Wisły) i zbiorników zaporowych, w tym sprawy czystości wód i eutrofizacji, ładunków zanieczyszczeń, zagospodarowania zlewni oraz zabiegów biomanipulacjyjnych dla ochrony wód. Obecnie główny kierunek prac dotyczy czynników kształtujących dynamikę populacji Chironomus plumosus (głównie Zbiornik Zegrzyński - eksperymenty terenowe i laboratoryjne). Intensywna działalność naukowa Profesora zaowocowała opublikowaniem od 1953 roku ponad 180 prac materiałowych, artykułów przeglądowych i książek (własnych i we współautorstwie) oraz licznych ekspertyz, opinii, recenzji i tekstów popularnonaukowych. Oprócz pracy naukowej Profesor Zdzisław Kajak w ciągu wielu lat był zaangażowany wielokrotnie w organizację badań hydrobiologicznych w skali krajowej i międzynarodowej. Koordynował prace polskiej Sekcji Produktywności Wód Słodkich w ramach Międzynarodowego Programu Biologicznego (IBP) w latach 1963-1972. Był koordynatorem kilku ogólnopolskich programów dotyczących badań struktury i funkcjonowania ekosystemów słodkowodnych (w tym niektórych związanych z programem UNESCO „Man and Biosphere” 1972-1992). Od 1955r. Profesor jest członkiem Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego, w którym łącznie przez 18 lat pełnił funkcję Wiceprezesa i Prezesa; a od  1996 r. jest Członkiem Honorowym PTH. W latach 1955-1992 reprezentował Polskę w Societas Internationalis Limnologiae (SIL); jest także Członkiem Komitetu Ekologicznego i Komitetu „Człowiek i Środowisko” przy prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz kilku innych komitetów, rad naukowych i redakcyjnych. Przez 15 lat Profesor zajmował się działalnością dydaktyczną, prowadząc wykłady Hydrobiologii na Uniwersytecie Warszawskim a następnie w jego filii w Białymstoku, kierował także pracami magisterskimi. Wykładał także na Uniwersytecie Śląskim (2 lata) oraz w University of British Columbia (1 rok). Ponadto kierował Studium doktoranckim, prowadzi przewody doktorskie oraz praktyki dla studentów i współorganizuje różnego rodzaju kursy w Instytucie Ekologii PAN. Powyższe informacje nie wyczerpują oczywiście wszystkich zagadnień, jakimi zajmuje się od 50 lat Profesor Zdzisław Kajak, ani tym bardziej nie pozwalają przewidzieć, czym zajmie się w przyszłości, gdyż wciąż ma wiele nowych pomysłów, ciekawych badań i eksperymentów. Proszę więc oczekiwać informacji uaktualniających do tej strony.

Paweł Prus